Życie intymne

 

SEKSUALNOŚĆ

Seksualność to określenie siebie jako kobiety lub mężczyzny. Jest czymś intymnym z natury rzeczy, czyli osobistym i prywatnym. Jest wyrażana poprzez fizyczną i emocjonalną bliskość. Większości osób wydaje się, że życie seksualne to sposób na wyrażenie fizycznej intymności. Jednak, jest czymś więcej niż zbliżeniem seksualnym. Trzymanie się za ręce, przytulanie się i całowanie to dobre przykłady aby wyrazić fizyczną intymność. Natomiast intymność emocjonalna to więcej niż uczucia płynące z kontaktu fizycznego. Może być połączeniem samozadowolenia, wiary w siebie i poczucia własnej wartości. Może być także poczuciem wiary w innego człowieka oraz chęcią do podzielenia się z nim własnymi myślami I odczuciami.

 

DOSTOSOWANIE SIĘ

Wygląd ciała to ważny element dostosowania się do nowej sytuacji kobiet po urazie rdzenia, ponieważ ich odczucia maja duży wpływ na pociąg seksualny i życie seksualne. Jest rzeczą naturalną, że potrzeba czasu, aby kobieta po urazie rdzenia mogła zaakceptować swoje ciało. Jeśli nie miała kłopotów z akceptacja siebie przed wypadkiem, po wypadku łatwiej się jest jej dostosować do nowej sytuacji. Jeżeli kobieta uważa się za atrakcyjną, łatwiej jej uwierzyć, że inni też tak uważają. Jeżeli natomiast nie wierzyła w siebie przed urazem, trudniej jej uwierzyć, że po wypadku jest atrakcyjna seksualnie. Trudno jej będzie z przystosowaniem się do sytuacji i będzie unikać zbliżeń

Głównym sposobem do akceptacji to pokonać swoje słabe strony związane z codziennym życiem. Seksualność to coś naturalnego, więc zdrowe podejście do życia zaczynamy od poznania faktów związanych z wpływem urazu rdzenia na życie intymne. Bez względu na poziom urazu, jest rzeczą normalną, że kobieta ma obiekcje, obawy i pytania. Fakty mówią same za siebie. Kobiety po urazie rdzenia:

  • są atrakcyjne;
  • mają możliwość poznawania ludzi , zakochania się i wyjścia za mąż;
  • mają możliwość przeżycia pierwszych doświadczeń seksualnych;
  • mają potrzeby seksualne;
  • maja możliwość dawać i otrzymywać przyjemność;
  • mogą i cieszą się aktywnym życiem seksualnym; oraz
  • mogą zajść w ciążę i mieć dzieci.

Kobiety, które akceptują te fakty, mogą mieć pytania związane ze związkiem kobiety i mężczyzny. Prościej mówiąc, kobiety które są chętne poznawać ludzi maja większą szansę na związek. Nie jest ważne kto kogo poprosi o spotkanie, odpowiedź może być "tak" lub "nie".

Kobiety, które są już w związku, mogą się zastanawiać czy zdołają go utrzymać. W rzeczywistości nie jest możliwe aby zapewnić sukces w jakimkolwiek związku. Zależy to bowiem od wielu czynników takich jak wspólne zainteresowania, wzajemna komunikacja, uczucia, i dopasowanie się do siebie. Jeśli brać to pod uwagę to połowa wszystkich małżeństw kończy się rozwodami, co znaczy tyle, że bez względu czy kobieta jest po urazie rdzenia czy nie, utrzymanie związku nie jest proste.

Kiedy kobieta po urazie jest w stałym związku, musi pamiętać, że ich partnerzy także muszą zrozumieć wszystkie fakty związane z seksualnością. Gdy partner zrozumie wszystkie ważne aspekty, dostosowanie się przychodzi łatwiej dla każdego. Kobiety i ich partnerzy mogą rozmawiać o problemach i rozwiązywać je, jest to dobry sposób na budowanie fizycznego i emocjonalnego związku.

Podczas gdy kobiety i ich partnerzy pracują nad pokonywaniem problemów, ważne jest, aby zrozumieć, że przystosowanie seksualne zajmuje trochę czasu. Mogą wystąpić obawy związane ze współżyciem wraz z nieoczekiwanymi kłopotami różnego rodzaju. Jeśli para skoncentruje się na wspólnym celu, może rozwiązać każdy problem.

 

WSPÓŁŻYCIE SEKSUALNE

Dla kobiety normalne podniecenie seksualne objawia się przez nawilżenie pochwy, powiększenie się łechtaczki, zwiększenie pracy serca, przyśpieszone oddychanie i zwiększone ciśnienie krwi1. To są typowe objawy jakie zachodzą po pobudzeniu seksualnym psychicznym i fizycznym. Pobudzenie psychiczne to stymulujące myśli, odruch, natomiast fizyczne to na przykład dotyk czy pocałunek.

Chociaż kobieta po urazie rdzenia może współżyć, to sposób jej odczuwania i odruchów zależy w dużej mierze od rodzaju i wysokości urazu rdzenia2. Większość kobiet po urazie zachowa fizyczną zdolność do współżycia, lecz utraci psychiczne odruchy. Jakkolwiek kobiety które mają czucie na wysokości tali (T11) i na wysokości ud (L-2) mają większą zdolność do odczuwania bodźców seksualnych3.

U niektórych kobiet największy znaczący wpływ urazu na współżycie seksualne ma brak wydzieliny w pochwie. Wydzielina ta pomaga w łatwiejszej penetracji, a jej brak powoduje uszkodzenia i ból podczas współżycia. Można jednak zastosować preparaty zastępujące naturalną wydzielinę pochwy na bazie wody. Nie należy nigdy stosować nawilżaczy na bazie oleju.

Większość kobiet po urazie traci częściowo lub całkowicie czucie w pochwie i kontrolę nad mięśniami. Utrata czucia w pochwie powoduje, że odczucia fizyczne u kobiet po urazie są inne niż u zdrowych. Utrata kontroli nad mięśniami uniemożliwia kurczeniu się mięśni pochwy i w rezultacie mniejszą zdolność pobudzania podczas stosunku. Można to poprawić poprzez stosowanie różnych pozycji przy współżyciu. Przy nasileniu się problemu należy zasięgnąć porady lekarza.

 

PODNIECENIE SEKSUALNE

Podniecenie seksualne jest procesem stymulacji i przygotowaniem do współżycia. Niektóre kobiety po urazie mogą mieć trudności ze zidentyfikowaniem miejsc erogennych. Niektóre mogą wymagać dłuższej gry wstępnej aby móc się pobudzić.

Kobiety po urazie rdzenia mogą same lub razem z partnerem odnaleźć miejsca erogenne. Mogą eksperymentować używając dotyku lub wibratora aby je odnaleźć. Może pomóc wiedza co pobudza inne kobiety. Poniżej podane są miejsca erogenne najczęściej określane przez kobiety po urazie rdzenia.

 

Miejsca erogenne:

  • Usta i wargi
  • Szyja i ramiona
  • Brzuch
  • Łechtaczka
  • Uda
  • Stopy
  • Uszy
  • Piersi
  • Pośladki

 

ORGAZM

Orgazm to intensywne odczucie przyjemności podczas szczytowania pobudzenia seksualnego. Ponieważ orgazmy różnią się rodzajem i intensywnością u wszystkich kobiet, trudno jest stwierdzić, czy uraz rdzenia kręgowego ma jakikolwiek wpływ na zdolność osiągania orgazmu. Doświadczenia dowodzą, że około 54% kobiet z urazem rdzenia rzeczywiście odczuwało orgazm5. Więcej, odczucia związane z orgazmem, które zachodzą podczas współżycia, oraz uczucie rozluźnienia po orgazmie są podobne u kobiet zdrowych i po urazie rdzenia. Niektóre kobiety, włączając w to kobiety po urazie, stwierdzały wystąpienie orgazmu po stymulacji piersi i górnej części ciała6.

 

PŁODNOŚĆ

Płodność jest punktem zainteresowania kobiet po urazie, które znajdują się w wieku odpowiednim do urodzenia dziecka. Normalna rzeczą jest zatrzymanie się na krótki czas cyklu menstruacyjnego po urazie rdzenia, jako traumatycznym przeżyciu. Taka przerwa może trwać aż do 6 miesięcy zanim miesiączkowanie powróci. Jednak możliwość zajścia w ciążę nie jest zaburzona, kiedy ich cykl menstruacyjny ureguluje się5. Kobiety, u których menstruacja nie powróciła powinny porozmawiać z lekarzem ,który zaleci stosowna kurację.

 

NAD CZYM NALEŻY SIĘ SKONCENTROWAĆ

Kobiety aktywne seksualnie po urazie uczestniczą podobnych zajęciach jak przed urazem4,7. Jednakże 67% kobiet po urazie potwierdziło swoją aktywność seksualną w porównaniu do 87% kobiet przed urazem5. Z biegiem czasu te różnice zacierają się i wiele kobiet po urazie rdzenia kręgowego jest aktywna seksualnie.

Kobiety, które obawiają się podjąć współżycie seksualne, muszą zrozumieć źródło swoich obaw. Jest rzeczą naturalną, że kobiety świeżo po urazie muszą mieć trochę czasu aby zaakceptować swoje ciało, ale te które ukrywają swoje uczucia i dyskomfort muszą zidentyfikować swoje problemy i zacząć rozwiązywać je.

Poniżej przedstawione są najbardziej popularne obawy jakie występują u kobiet po urazie rdzenia. Bez względu na rodzaj obaw kobiety i ich partnerzy powinni poznawać potencjalne problemy i starać się je rozwiązać.

 

Popularne obawy związane z życiem seksualnym:

  • "Wypadki" z pęcherzem
  • "Wypadki" z wypróżnieniem
  • Niemożność zaspokojenia partnera
  • Poczucie nieatrakcyjności
  • To, że inni znajdują mnie nieatrakcyjną
  • Nie odczuwanie satysfakcji osobistej
  • Przygotowania to zbyt duży kłopot
  • Skrzywdzenie siebie
  • Utrata zainteresowania
  • Nie zadawalające metody współżycia

Kontrola nad pęcherzem jest powszechną obawą kobiet po urazie, które rozpoczynają współżycie. Jest wiele metod, aby ustrzec się od niespodziewanych "wypadków" z pęcherzem. Po pierwsze kobiety, które planują zbliżenie powinny ograniczyć spożywanie płynów. Picie dużej ilości płynów powoduje szybszą produkcję moczu i tym samym szybsze wypełnienie się pęcherza. Kobiety, które używają cewników do pęcherza powinny opróżnić pęcherz przed stosunkiem. Mają też obawy co zrobić z "foleyem" czyli cewnikiem. Foley można pozostawić na czas stosunku, ponieważ ujście cewki moczowej jest położone powyżej wejścia do pochwy. Jeśli cewnik zostanie pieczołowicie przyklejony do uda lub brzucha tak, aby nie było możliwe jego wyciągnięcie lub zaczepienie, nie powinien przeszkadzać w zbliżeniu. Kobiety mają opcje usunięcia cewnika przed stosunkiem, ale należy go prawidłowo założyć zaraz po.

Kontrola nad jelitami to następna obawa kobiet z urazami rdzenia. Najlepszym sposobem na uniknięcie przykrych niespodzianek to kontrola nad wypróżnieniami. Kiedy mamy swój własny plan wypróżnień, łatwiej o zapanowanie nad niespodziewanymi wypadkami. Może pomóc opróżnienie jelit i ograniczenie posiłków przed planowanym zbliżeniem.

Seksualna satysfakcja może być problemem dla niektórych kobiet, które zastanawiają się, czy mogą być zaspokojone, lub czy mogą zaspokoić partnera. Te obawy wynikają przede wszystkim z braku wiedzy na temat dostępnych metod o osiąganiu satysfakcji. Niektóre kobiety mogą znaleźć pomocne samo-poznawanie siebie. Może to pomóc w zidentyfikowaniu wrażliwych części ciała, ale również może poprawić pewność siebie w swoje możliwości w dawaniu i odczuwaniu przyjemności.

Seksualne doświadczenia mogą pomóc partnerom zwiększyć doznania fizyczne. Celem jest znalezienie sposobu współżycia, który był by interesujący i zadowalający dla obu stron. W miarę upływu czasu pary mogą wypracować różne metody które pozwolą na dawanie i przeżywane fizycznej przyjemności. Niektórzy mogą stwierdzić, że metody, które im odpowiadają najbardziej, to takie same jak przed wypadkiem. Jednakże używanie " starych " metod może nie dawać zaspokojenia. Można zacząć swoje poszukiwania od normalnych pocałunków, przytulenia i dotykania. W miarę odczuwania przyjemności mogą także próbować stymulacji seksualnej, seksu oralnego, seksu analnego lub innych metod zbliżenia intymnego.

Być może pary będą musiały wypróbować różne pozycje seksualne, aby znaleźć pozycję, która da im największy komfort podczas zbliżenia. Może to być konieczno ze względu na spastykę lub ból towarzyszący współżyciu. Jeżeli spastyka lub ból jest problemem, należy porozmawiać z lekarzem, który zaleci odpowiednie leczenie.

 

INNE POTENCJALE KŁOPOTY

Dysrefleksja Autonomiczna może być zagrożeniem życia u kobiet z urazami T-6 i powyżej. Normalnie przy zbliżeniu występuje podwyższone ciśnienie krwi, co jest oznaką AD, należy więc zwracać baczna uwagę na inne symptomy takie jak nieregularne bicie serca, zaczerwienienie twarzy, ból głowy, zatkanie zatok, dreszcze, gorączkę, zaburzenia w widzeniu, lub pocenie się powyżej miejsca uszkodzenia. Kobiety które zauważa kilka z tych oznak AD podczas współżycia, powinny natychmiast je przerwać. Jeśli objawy nie ustąpią, należy natychmiast skontaktować się z lekarzem!

Słowne i fizyczne znęcanie się jest czasem niefortunną rzeczywistością w niektórych związkach. Większe ryzyko w znalezieniu się w takim związku mają kobiety, które mają niskie mniemanie o sobie. Kobiety, które znalazły się w takim związku mogą porozmawiać o tym z przyjaciółmi, rodziną, lekarzem lub księdzem aby znaleźć pomoc w wydostaniu się z niego.

Dysfunkcje seksualne u kobiet zyskuje coraz większe zainteresowanie w środowisku lekarskim i może być powodem do zmartwień u kobiet po urazie rdzenia. Wiele tych problemów wynika z niechęci do współżycia lub braku odczucia satysfakcji. Jest możliwe leczenie w tym kierunku, więc w cele poprawy życia seksualnego rozmowa z lekarzem byłaby wskazana.

Starzenie się może wpłyną na życie seksualne na wiele sposobów. Na przykład kobiety mogą stracić zainteresowanie seksem. Po menopauzie może wystąpić zmniejszenie wydzieliny pochwowej. Jest to jednak naturalna kolej rzeczy i nie ma powodów aby nie móc kontynuować satysfakcjonującego życia seksualnego do późnych lat.

 

PODSUMOWANIE

Seksualność niekoniecznie musi się zmienić po urazie rdzenia. Kobiety po urazie mogą ja wyrażać fizycznie i emocjonalnie. Musza jednak zrozumieć jak uszkodzenie wpływa na ich umysł i ciało. Kiedy potencjalne kłopoty są zażegnane, kobieta może czuć się dobrze w poznawaniu, odczuwaniu i cieszeniu się wszystkimi aspektami seksualności, bez względu na poziom uszkodzenia.

Jeśli istnieje potrzeba, kobiety po urazie nie powinny unikać wizyty u specjalisty ,jeśli maja kłopoty związane z ich seksualnością. Na przykład psycholog może pomóc rozwiązać kłopoty z przystosowaniem się i relacjami w związku. Fizjoterapeuta może być pomocny w uporaniu się z kłopotami natury medycznej. Może polecić urologa lub ginekologa, który zajmuje się sprawami związanymi z rozmnażaniem się i seksualnością kobiet po urazie rdzenia.

 

 

 

Źródła

Masters WH, Johnson VE. Human Sexual Response. Boston, Mass: Little, Brown and Co Inc, 1966.

Bors E, Comarr EE. Neurological disturbances of sexual function with special reference to 529 patients with spinal cord injury. Urol Surv. 1960;110:191-221.

Sipski ML, Alexander CJ, Rosen RC. Sexual arousal and orgasm in women: effects of spinal cord injury. Ann Neurol. 2001;49:35-44.

Sipski, ML, Alexander, CJ. Sexual activities, response and satisfaction in women pre- and post-spinal cord injury. Arch Phys Med Rehabil, 1993;74:1025-1029.

Jackson AB, Wadley V. A multicenter study of women's self-reported reproductive health after spinal cord injury. Arch Phys Med & Rehab 1999;80(11):1420-8.

McClure, S. Female sexuality and spinal cord injury. Arkansas Spinal Cord Injury Association Fact Sheet #8, 1992

Charlifue SW, Gerhart KA, Menter RR, et al. Sexual issues of women with spinal cord injuries. Paraplegia. 1992;30:192-199

White, MJ et al. Sexual activities, concerns and interests of women with spinal cord injury living in the community. Am J Phys Med Rehabil, 1993;72(6):372-8.

Benevento BT, Sipski ML. Neurogenic bladder, neurogenic bowel, and sexual dysfunction in people with spinal cord injury. Physical Therapy, 2002;82(6):601-12. Review.

Opublikowane przez: UAB Medical RRTC on Secondary Conditions of SCI UAB Spain Rehabilitation Center

619 19th Street South - SRC 529, Birmingham, AL 35249-7330

(205) 934-3283 or (205) 934-4642 (TTD only)

Email: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

Zaktualizowane: Kwiecień, 2004

Autor: Phil Klebine, MA

Konsultacje: Linda Lindsey, MEd; Patricia Rivera, PhD

© 2002 Board of Trustees of the University of Alabama

The University of Alabama at Birmingham provides equal opportunity in education and employment.

This publication is supported by grant #H133N000016 from the National Institute of Disability and Rehabilitation Research, Office of Special Education and Rehabilitative Services, U.S. Department of Education, Washington, DC. Opinions expressed in this document are not necessarily those of the granting agency.