Urografia
W jakim celu jest wykonywane?
Za pomocą tego badania lekarz może określić położenie, kszałt, zarys, ukrwienie i zdolności wydalnicze nerek, wykrycie złogów i kamieni, pęknięcia nerki, zwężenie moczowodów oraz zastoje moczu w pęcherzu moczowym. Można również stwierdzić istnienie torbieli i guzów nerek
Jak jest wykonywane?
Otrzymujemy najczęściej dożylnie kontrast - substancję cieniującą, zazwyczaj jest to jod, który przemieszcza się z krwią do nerek i układu moczowego. Niektórzy pacjenci mogą poczuć uderzenie gorąca lub duszność po wstrzyknięciu kontrastu, ale zazwyczaj uczucie to szybko mija.
Następnie wykonywane są zdjęcia RTG w różnych przedziałach czasu po 10, 20, 30 i 60 minutach. Czasem technik może umieścić woreczek obciążający brzuch, aby pomóc nerkom szybciej się napełnić. Pod koniec badania będziesz poproszony o opróżnienie pęcherza, jeśli to możliwe samodzielnie lub przy pomocy cewnika. Następnie wykonywane jest jeszcze jedno zdjęcie.
Przygotowanie do badania
Wieczorem przed badaniem najlepiej jest się wypróżnić. Rano możesz zjeść bardzo delikatne śniadanie, choć lepiej być na czczo. Możesz pić wodę w dowolnych ilościach.
Możliwe powikłania
U niektórych osób może wystąpić uczulenie na jod, który jest składnikiem kontrastu podawanego podczas badania. Należy o tym uprzedzić lekarza i technika wykonującego badanie.
Wynik badania
Wynik badania przekazywany jest pacjentowi w postaci opisu z dołączonymi kliszami rentgena.
Ultrasonografia Układu Moczowego (USG)
Co to jest?
Jest to badanie pozwalające na zbadanie nerek, pęcherza moczowego oraz dróg moczowych za pomocą fal dźwiękowych. Nie jest to prześwietlenie RTG i nie podaje się przy tym badaniu żadnych środków kontrastowych.
W jakim celu jest wykonywane ?
Ultradźwięki pozwalają na dostrzeżenie zmian w ścianach pęcherza moczowego lub też zmian w strukturze i wielkości nerek. Za pomocą USG można wykryć kamienie w układzie moczowym, bądź guzy czy torbiele w nerkach.
Jak jest wykonywane?
Specjalny żel jest aplikowany na twój brzuch i boki. Żel jest trochę zimny i to będzie jedyny dyskomfort jaki możesz poczuć. Następnie głowica aparatu jest umieszczana nad badanymi obszarami. Urządzenie przetwarza fale dźwiękowe odbijające się od twoich nerek, pęcherza moczowego oraz dróg moczowych i przekształca go na obraz.
Przygotowanie do badania
Musisz mieć pełen pęcherz aby móc dobrze wykonać badanie. Nie opróżniaj pęcherza ani nie cewnikuj się dopóki badanie się nie zakończy. Unikaj napoi gazowanych, aby zbierające się gazy nie zmniejszyły wyrazistości obrazu. Jeśli często zdarza ci się odczuwać objawy autonomicznej dysrefleksji nie dopuść do przepełnienia pęcherza moczowego do momentu powstania symptomów, nawet jeśli oznacza to opróżnienie pęcherza przed wyjściem z domu.
Wynik badania
Pacjent otrzymuje wynik w postaci opisu z ewentualnie dołączonym zdjęciem USG.
Klirens Kreatyniny
Co to jest?
Badanie polega na pobraniu próbki krwi i na zbiórce moczu przez 24 godziny.
W jakim celu jest wykonywane?
Kreatynina jest to produkt metabolizmu mięśni i jest wychwytywany i w całości wydalany przez nerki. Stężenie kreatyniny w krwi pozwala na ocenę funkcjonowania nerek. Masa mięśniowa zazwyczaj nie zmienia się raptownie, dlatego poziom kreatyniny pozostaje niezmieniony do czasu powstania zaburzeń funkcjonowania nerek.
Jak jest wykonywane?
Mocz jest zbierany w pojemnik przez 24 godziny, następnie pobiera się z niego próbkę, bądź zabiera się cały pojemnik do laboratorium w celu wykonania badania. Należy zwrócić uwagę na dokładne zebranie wszystkich porcji moczu w ciągu doby, oraz na to żeby ilość przyjmowanych płynów nie różniła się od codziennego spożycia. W laboratorium pobierana jest również próbka krwi w celu oznaczenia poziomu kreatyniny. Krew należy pobrać do 8 godzin po zakończeniu zbiórki moczu.
Wynik badania
Wynik badania przekazywany jest w formie opisu.
Wziernikowanie Pęcherza Moczowego (Cystoskopia)
Co to jest?
Cystoskopia polega na bezpośrednim oglądaniu pęcherza moczowego i moczowodów przy pomocy specjalnego wziernika zwanego cystoskopem. Jest to rurka z układem optycznym i wiązką światłowodów oświetlających pole badania. Badanie trwa zazwyczaj około 10 minut.
W jakim celu jest wykonywane?
Cystoskopię wykonuje się z kilku powodów:
- W celu wykrycia zmian wewnątrz pęcherza moczowego, co jest dość powszechne u osób używających cewnik założony na stałe.
- W celu zlokalizowania źródła krwawienia lub infekcji
- W celu usunięcia kamieni z pęcherza moczowego.
- W celu założenia lub usunięcia stentów (rurek prowadzących od nerek do pęcherza).
W większości przypadków badanie to można wykonać z niewielkim tylko dyskomfortem dla badanego. Lokalne zastosowanie żelu znieczulającego pomoże wykonać badanie.
Cystoskop wsuwany jest przez cewkę moczową do pęcherza moczowego, lekarz wykonujący badanie sprawdza pęcherz przez układ optyczny. Twój pęcherz zostanie napełniony sterylną wodą podczas badania, dlatego należy powiadomić lekarza kiedy zaczniesz odczuwać przepełnienie pęcherza.
Jeśli wystąpią u ciebie objawy autonomicznej dysrefleksji należy o tym poinformować lekarza.
Przygotowanie do badania
Do badania nie trzeba się specjalnie przygotowywać. Może istnieć potrzeba zastosowania znieczulenia ogólnego u osób z urazem rdzenia w okolicy szyjnej oraz piersiowej z powodu ryzyka wystąpienia objawów autonomicznej dysrefleksji. Czasem wskazane jest podanie przez 1-2 dni przed badaniem środków zapobiegających zakażenie dróg moczowych.
Cystoureterogafia Mikcyjna (CUM)
Co to jest?
Jest to badanie pozwalające na dostarczenie informacji dotyczących nieprawidłowości zachodzących w dolnym odcinku dróg moczowych tzn cewce moczowej pęcherzu moczowym i ewentualnie moczowodach. Ułatwia określić przeszkody w odpływie moczu zwłaszcza w szyi pęcherza moczowego, stopień cofania się moczu z pęcherza do moczowodu(reflux ) oraz stopień jego zalegania w pęcherzu.
Jak jest wykonywane?
Do pęcherza moczowego zakładany jest cewnik przez który podaje się środek cieniujący tzw kontrast. Podczas oddawania moczu robione są zdjęcia RTG.
Jeśli masz możliwość samodzielnie opróżnić pęcherz, będziesz poproszony o współpracę i kontrolowane oddawnie moczu, zdjęcia są bowiem wykonywane po napełnieniu pęcherza, podczas mikcji (wydalanie moczu) i po opróżnieniu pęcherza.
Przygotowanie do badania
Na tydzień przed badaniem powinieneś mieć zrobiony posiew moczu, żeby się upewnić, że podczas badania nie będziesz mieć infekcji pęcherza. Zażywanie antybiotyków nie jest przeciwwskazaniem do badania. Najlepiej na wieczór przed badaniem należy się wypróżnić, żeby zdjęcia RTG wyszły bardziej wyraźnie.
Wynik badania
Wynik badania otrzymuje pacjent w postaci opisu z niekiedy dołączonymi zdjęciami RTG.
Badanie Urodynamiczne z Pomiarem Przepływu Moczu
Co to jest?
Urodynamika jest to badanie, które pomaga ocenić rodzaj zaburzeń prowadzących do nieprawidłowości w opróżnianiu pęcherza, czy twój pęcherz jest w stanie obkurczyć się bez twojej kontroli. Dzięki temu badaniu można określić również sprawność mięśni biorących udział w opróżnianiu pęcherza moczowego, oraz czy wypieracz pęcherza i zwieracz współpracują ze sobą. Można także zmierzyć pojemność pęcherza.
Jak jest wykonywane?
Mały cewnik wprowadzany jest do pęcherza moczowego i podłączony do aparatu zapisującego czynności elektryczne badanych mięśni oraz do specjalnego manometru do pomiaru ciśnienia w pęcherzu. Poprzez drugi otwór w cewniku wprowadzana zostaje do pęcherza woda lub dwutlenek węgla. Zakładana jest również sonda do odbytu.
Będziesz poproszony o zakomunikowanie pierwszego sygnału parcia w pęcherzu. Musisz również powiedzieć, w którym momencie ciśnienie będzie na tyle silne, że będziesz chciał opróżnić pęcherz i nie wytrzymasz dłużej.
Pojemność twojego pęcherza i ciśnienie mięśni pęcherza moczowego zostaną zarejestrowane, po czym będziesz mógł opróżnić pęcherz.
Przygotowanie do badania
Postaraj się przybyć na badanie z wypełnionym pęcherzem. Jeśli opróżnisz pęcherz tuż przed wejściem, może to przedłużyć badanie.
Możesz zostać poproszony o opróżnienie pęcherza do specjalnej toalety, która zmierzy strumień moczu oraz jego objętość i czas w jakim jest on oddawany. Następnie zakładane są cewnik i sonda i rozpoczyna się badanie.
Jeżeli przyjmujesz leki pomagające rozluźnić mięśnie pęcherza moczowego skonsultuj się z lekarzem na tydzień przed badaniem, żeby się upewnić czy powinieneś nadal je przyjmować. Niektóre leki mogą zakłócić wyniki badania urodynamicznego. Nie zaprzestaj brania antybiotyków, zwłaszcza tych zastosowanych na infekcje dróg moczowych.
Możliwe powikłania po badaniu
Istnieje ryzyko infekcji dróg moczowych związane z cewnikowaniem. Jeśli twój mocz po badaniu będzie brzydko pachniał lub zmieni kolor lub będziesz odczuwać pieczenie albo ból przy oddawaniu moczu skontaktuj się ze swoim lekarzem prowadzącym.
U niektórych osób z wysokim urazem rdzenia podczas badania mogą wystąpić symptomy autonomicznej dysrefleksji. Mogą one spowodować wzrost ciśnienia krwi, bóle głowy, pocenie się poniżej poziomu uszkodzenia. Jeśli zauważysz którekolwiek z tych objawów natychmiast poinformuj o nich osobę przeprowadzającą badanie.
Wynik badania
Wynik badania przekazywany jest w formie opisu, czasem z dołączonym wydrukiem zapisów mierzonych ciśnień i zmian elektromiograficznych.
Scyntygrafia Nerek (Renoscyntygrafia)
Co to jest?
Jest to badanie służące ocenie kształtu, wielkości, położeniu, ruchomości oraz czynności nerek. Można również określić wielkość przepływu i filtracji moczu dla każdej nerki z osobna oraz przyczyny zablokowania dróg moczowych uniemożliwiające przepływ moczu. Badanie pozwala ocenić wady nerek oraz zmiany w nich powstałe.
Jak jest wykonywane?
Pacjent kładzie się na brzuchu. Lekarz podaje radioznacznik dożylnie i następnie specjalna gammakamera połączona z komputerem wykonuje pomiary i zdjęcia. Ważne jest aby podczas badania pozostawać w bezruchu.
Czasem przeprowadza się także badanie z preparatami kaptopril lub furosemid.
Jeśli podczas badania odczujesz symptomy autonomicznej dysrefleksji natychmiast musisz o tym poinformować lekarza.
Wynik badania
Wynik badania przekazywany jest w postaci opisu, czasem z dołączonymi barwnymi wydrukami przedstawiającymi nerki oraz kliszami fotograficznymi (scyntygramami).
Źródło:
http://depts.washington.edu/rehab/sci/pamp_urolog_test.html
Informacje pochodzą z Northwest Regional Spinal Cord Injury System University of Washington.