Urazy rdzenia kręgowego są relatywnie rzadko spotykane u dzieci - dokładnie licząc jest to około 5% wszystkich urazów. Większość urazów spowodowana jest wypadkami komunikacyjnymi lub upadkami z wysokości. Kiedy już uraz rdzenia kręgowego wystąpi u dziecka jest on o wiele poważniejszy niż uraz dorosłej osoby.

Powodem tego jest niedojrzałość rdzenia kręgowego u dzieci, z niekompletną strukturą kości i ścięgien. Dodatkowo, głowa dziecka stanowi dość duże obciążenie na szczycie niedojrzałego kręgosłupa. Dlatego rdzeń kręgowy dziecka jest bardziej narażony na ryzyko uszkodzeń podczas wypadków. Jednak pomimo prawdopodobnych uszkodzeń, prześwietlenie może nie wykazać uszkodzenia kręgosłupa, nawet w przypadkach poważnego urazu rdzenia.

 

---

Chociaż mogą być różnice w objawach urazu rdzenia pomiędzy dorosłymi i dziećmi, wiele skutków i komplikacji po urazie jest zbliżonych do siebie zarówno u dzieci jak i u dorosłych, a im starsze dziecko, tym bardziej natura urazu zbliżona jest do urazów dorosłych. W tym opracowaniu zostaną omówione najważniejsze skutki urazu rdzenia kręgowego u dzieci, obejmujące tematy oddychania, układu krążenia, pęcherza moczowego, jelit i układu trawienia, żywienia, skóry, kości i mięśni.

 

 

Oddychanie i układ oddechowy

Oddychanie jest podstawą życia - pozwala tlenowi przedostać się do organizmu. Układ oddechowy są to te części ciała, które są odpowiedzialne za oddychanie - są to między innymi płuca, oskrzela i pęcherzyki płucne.

 

Efekty jakie wywiera uraz rdzenia na układ oddechowy zależy w dużej mierze na wysokości i rodzaju samego urazu.

 

U dzieci, kłopoty z oddychaniem mogą wystąpić nawet przy urazach w dolnych częściach rdzenia kręgowego. Powikłania takie jak zapadnięcie się płuca czy też zapalenie płuc, są częste, choć większość komplikacji występujących u dorosłych nie jest często spotykanych u dzieci. Następnym groźnym powikłaniem może być zatrzymanie oddechu podczas snu, występuje ono u dzieci z wysokimi uszkodzeniami rdzenia w okolicy szyjnej. Monitorowanie dziecka jest wymagane do 10 dni po urazie.

 

Duża część dzieci wymaga sztucznej wentylacji w pierwszym okresie po urazie. Jednak większość nie pozostaje zależna od respiratora.

 

 

Serce i Układ Krążenia

Serce pompuje krew po całym organizmie poprzez całą sieć naczyń krwionośnych. Czasami określa się serce i naczynia krwionośnie jako układ krążenia. Ma on wiele zadań. Krążąca krew po organizmie transportuje różne substancje - dostarcza tkankom tlen i składniki odżywcze, oraz usuwa składniki przemiany materii. Pomaga utrzymać równowagę pomiędzy wodą i solami mineralnymi w organizmie. Naczynia krwionośne odgrywają ważną rolę w regulacji temperatury ciała.

 

U dzieci, wolna praca serca (bradykardia) jest częstym powikłaniem związanym z urazem rdzenia, dlatego przez pierwsze kilka dni można monitorować pracę serca dziecka używając aparatu EKG.

 

Dzieci z urazem rdzenia są szczególnie narażone na ryzyko wystąpienia autonomicznej dysrefleksji, hipotensji (niskiego ciśnienia krwi po zmianie pozycji z leżącej do siedzącej), oraz kłopotów z utrzymaniem prawidłowej temperatury ciała.

 

 

Pęcherz moczowy

Niezmiernie ważne jest, aby zapewnić prawidłowe opróżnianie pęcherza moczowego u dzieci, oraz kontrolowanie ilości przyjmowanych i wydalanych płynów.

 

Zapewnienie prawidłowej kontroli nad pęcherzem moczowym dzieci po urazie to bardzo ważne zadanie, pęcherz jest bowiem głównym źródłem infekcji. Jakkolwiek czy chodzi o kontrolę nad pęcherzem zaraz po urazie, czy też później, cewnikowanie na stałe rzadko jest stosowane u dzieci w związku z zagrażającymi infekcjami pęcherza moczowego. Cewnikowanie krótkotrwałe, służące do jednorazowego opróżnienia pęcherza, jest najczęściej stosowane u dzieci. Młodsze dzieci potrzebują pomocy przy cewnikowaniu, jednak w miarę dorastania mogą z łatwością opanować metodę samo-cewnikowania tak często jak to potrzebne. Przejście z kontroli nad pęcherzem moczowym sprawowanym przez rodziców, do samokontroli powinno być ściśle kontrolowane. U bardzo małych dzieci i niemowląt używanie pieluch jednorazowych jest najbardziej polecaną metoda kontroli wydalania moczu.

 

Jeśli powtarzają się ciągłe infekcje pęcherza moczowego, możliwe że występują kamienie w nerkach lub pęcherzu, i jest to częstsze zjawisko u dzieci niż u dorosłych.

 

 

 

Jelita i Układ Trawienny

Podczas szoku pourazowego u większości dzieci występuje porażenie dróg pokarmowych, wytwarza się ciśnienie w jelitach cienkich w związku z czasowym porażeniem układu trawiennego. Może to spowodować wymioty i przedostanie się treści żołądkowej do dróg oddechowych. Aby zapobiec poważnym komplikacjom zakłada się sondę przez nos do żołądka, aby w ten sposób pomóc odprowadzić zawartość żołądka.

 

Kiedy szok pourazowy minie, usuwa się sondę i specjaliści zajmują się opracowaniem programu kontroli nad jelitami i wypróżnieniami dla dziecka. Wiele metod stosowanych przy opróżnianiu jelit stosowanych u dorosłych może być stosowanych u dzieci np. używanie środków przeczyszczających, czopków, jednak dawki i metody podawania muszą być zmodyfikowane. Używanie takich metod jak lewatywy może zaburzyć gospodarkę płynami u bardzo małych dzieci i doprowadzić do zwiększenia ryzyka autonomicznej dysrefleksji.

 

Należy zwracać baczną uwagę na symptomy nieefektywnej kontroli nad wypróżnianiem się dzieci, ponieważ oznaki mogą być niesprecyzowane, jak na przykład ogólne złe samopoczucie, wzdęty brzuch, utrata apetytu, oraz bardziej wyraźne oznaki jak wymioty, ból czy biegunki.

 

Jeśli dziecko utraciło odczucie bólu w części brzusznej, należy zwracać baczną uwagę na problemy z trawieniem i wypróżnianiem, bo może to doprowadzić do poważnych kłopotów takich jak uszkodzenia wątroby czy śledziony.

 

 

 

Żywienie

Dzieci są bardziej wrażliwe na problemy żywieniowe spowodowane przez uraz rdzenia niż dorośli. W kilka godzin po urazie rdzenia rozpoczyna się proces uruchamiania zapasów organizmu potrzebnych do wytworzenia energii. Prowadzi to do ograniczenia ilości białek potrzebnych do budowy mięsni i innych funkcjonalnych części ciała. Ponieważ dzieci wykazują duży poziom metabilozmu i mają małe zapasy kalorii, bardziej odczuwają proces wykorzystywania zapasów organizmu, co może doprowadzić do utraty masy mięśniowej, zapalenia płuc, obniżenia odporności organizmu na infekcje, a nawet do śmierci (w ciężkich przypadkach). Dlatego po wypadku należy najszybciej jak to możliwe dostarczyć dziecku zapas białek i kalorii, doustnie lub karmiąc przez sondę.

 

Dzieci mogą również cierpieć na zaburzenia gospodarką sodu w związku z uszkodzeniem komunikacji nerwowej systemu hormonalnego. Sytuacja ta może być opanowana poprzez tymczasowe ograniczenie przyjmowania płynów, ale nie kontrolowane może doprowadzić do zapaści.

 

Tak jak u dorosłych, zdrowa i zbilansowana dieta może zapobiec infekcjom, powstawaniu odleżyn, oraz utrzymaniu ciała w dobrej kondycji. Jednak u dzieci zdrowe żywienie jest niezbędne do dalszego wzrostu i rozwoju.

 

 

 

Skóra

Tak jak wszystkie osoby po urazie rdzenia, dbałość o zdrową skórę i zapobieganie odleżynom to główny powód do zmartwień. U małych dzieci tylna część głowy jest najbardziej narażona na ryzyko zmian. U dzieci u których zastosowano szyny korygujące lub innego rodzaju aparaty należy bacznie obserwować oznaki powstawania odleżyn w narażonych miejscach - te miejsca mogą się zmieniać w miarę wzrostu dziecka.

 

Jak już wspomniano powyżej odpowiednio zbalansowana dieta bogata w białko, żelazo i witaminy, zarówno jak utrzymanie dobrego krążenia krwi poprzez ćwiczenia i ruch, pomagają uniknąć odleżyn i wspomóc gojenie się ran.

 

Dbałość o stan skóry powinna być ściśle monitorowana przez rodziców, szczególnie wtedy, gdy dziecko zaczyna być nastolatkiem i samo zaczyna dbać o siebie.

 

 

 

 

 

 

W miarę jak dzieci po urazie rdzenia rosną i rozwijają się, stają przed nimi nowe problemy, zupełnie inne niż dorosłych z urazami rdzenia. Te kłopoty mogą być praktyczne, czyli na przykład wyrośnięcie z aparatu czy wózka inwalidzkiego, lub medyczne jak opisane poniżej.

 

Dzieci po urazach rdzenia są narażone na deformacje kręgosłupa podczas okresu wzrostu, dowiedziono, że około 98% dzieci po urazie nabyło skoliozy. Skolioza to stan kiedy kręgosłup nienormalnie wygina się na boki. Może być leczona przez fizykoterapię lub przy pomocy aparatu korekcyjnego.

 

 

Osteoporoza (słabe, łamliwe kości) jest często kojarzona ze starszym wiekiem u większości ludzi. Jednak pomimo ich młodego wieku dzieci po urazach są narażone na ryzyko osteoporozy podczas wzrostu i mogą być bardziej narażone na ryzyko złamań. Pionizacja i ćwiczenia z obciążeniami może spowolnić, ale nie zapobiec uszkodzeniom kości jakie zachodzą z powodu osteoporozy.

 

Przykurcze (skracanie się mięśni) łatwo mogą wystąpić podczas pierwszych kilku tygodni po urazie rdzenia. Najczęściej u małych dzieci występują przykurcze dłoni i stopy.

Spastyka nie jest bardzo dokuczliwym problemem u dzieci po urazach rdzenia.

 

 

 

Źródło:http://www.spinalnet.co.uk